Trong suốt thời gian vừa qua, thị trường cà phê thế giới nói chung lẫn Việt Nam nói riêng đều có nhiều biến động đáng chú ý, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay. Theo những phân tích đánh giá mới nhất của các chuyên gia kinh tế cho thấy, tình hình xuất khẩu cà phê của Việt Nam sẽ tăng trưởng lạc quan hơn vào giai đoạn cuối năm nay sau thời gian dài bị gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng còn tồn tại nhiều vấn đề khác về sản lượng, giá cả cũng như nhân công thu hoạch cà phê,… Mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây để hiểu rõ hơn về tình hình sản xuất và xuất khẩu của cà phê Việt Nam nhé!
Mục Lục
Dự báo nhu cầu xuất khẩu cà phê Việt sắp tới
Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn dự báo, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sẽ tăng trong các tháng tới. Bởi, nhu cầu tiêu thụ toàn cầu tăng, trong khi Việt Nam bước vào vụ thu hoạch cà phê niên vụ 2021/2022. Đồng thời, các hiệp định thương mại tự do sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong thời gian tới. Bên cạnh đó, những hạn chế chống Covid-19 ở Việt Nam sắp được dỡ bỏ dần. Điều này sẽ giúp chuỗi cung ứng toàn cầu được nối lại. Do đó, tình trạng gián đoạn xuất khẩu cà phê của Việt Nam sẽ chỉ kéo dài thêm một thời gian ngắn nữa.
Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam nhận định, xuất khẩu cà phê tháng tháng 11 và 12/2021, mỗi tháng sẽ đạt khoảng 130 nghìn tấn. Nếu vẫn giữ được giá cao như hiện nay, có thể đem về thêm 600 triệu USD trong 2 tháng cuối năm, để đưa kim ngạch cà phê cả năm lập lại ngưỡng 3 tỷ USD.
Giá cà phê tiếp tục tăng mạnh
Với sự đứt gãy nguồn cung từ Việt Nam và Brazil và chi phí logistics tăng quá cao, giá cà phê thế giới được dự báo tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới. Ngoài ra, dịp Noel và các dịp lễ tết cuối năm ở các nước trên thế giới đang đến gần, đồng thời, các nhà hàng, khách sạn được mở cửa trở lại giúp đẩy mạnh nhu cầu cà phê hơn.
Ðây là hai yếu tố vững chắc giúp hỗ trợ giá cà phê thế giới tăng trong thời gian tới. Mặc dù vậy, những yếu tố bất ổn do dịch COVID-19 gây ra kéo theo những cản trở trong hoạt động giao thông, mua bán cà phê nguyên liệu gặp khó khăn. Ðây cũng được xem là nhân tố tạo sức cản đối với giá cà phê trong thời gian tới.
Nguyên nhân khiến sản lượng cà phê sụt giảm
Trước đó, giá cà phê nhiều năm liền giảm liên tục và dừng ở mức thấp. Điều này không khuyến khích nông dân, doanh nghiệp đầu tư thâm canh, chăm bón. Nhiều hộ nông dân đã trồng xen các loại cây khác vào trong vườn cà phê. Điển hình trong số đó như cây sầu riêng, cây bơ,… Qua từ 1-2 năm, cây cà phê trở thành cây trồng phụ bị bỏ mặc. Nguyên nhân là bởi thu nhập từ các loại cây trồng xen canh khác cao hơn. Năm nay, giá cà phê nhân tăng cao trở lại. Do đó, nhiều người mới tính đến việc quay lại chăm bón cho cây cà phê…
Theo ông Mai Kỳ Văn – Giám đốc Công ty TNHH MTV Cà phê – Ca cao, tháng 10, sản lượng cà phê tỉnh Đắk Lắk năm nay được dự đoán sẽ giảm nhiều. Hiện công ty đang quản lý khoảng 500 ha cà phê. Tuy nhiên, sản lượng cà phê chỉ đạt khoảng 700 tấn. Tính ra năng suất bình quân chỉ khoảng 1,4 tấn/ha. Năng suất này có phần giảm mạnh hơn so với các niên vụ cà phê trước.
Tình trạng khan hiếm nhân công thu hoạch cà phê
Hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên đang bước vào thu hoạch rộ cà phê. Thế nhưng, các tỉnh này lại phải đang đối mặt với một vấn đề khó khăn hện nay. Đó là tình trạng thiếu nhân công thu hoạch do dịch COVID-19.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông, niên vụ 2021-2022, tỉnh Đắk Nông có hơn 130.000 ha cà phê và cần khoảng 13 triệu công lao động phục vụ thu hái. Tuy nhiên, lực lượng lao động tại chỗ chỉ đáp ứng được khoảng 50%. Lao động từ ngoài tỉnh không vào địa bàn thu, hái cà phê như những năm trước. Nguyên nhân chính của điều này là do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Chính vì thế, nguy cơ khan hiếm nhân công thu hoạch cà phê là rất lớn.
Tỉnh Đắk Lắk hiện có gần 210.000 ha cà phê. Qua theo dõi, vào mùa vụ thu hoạch cà phê, tỉnh cần hàng triệu công lao động. Những năm trước, nhân lực của tỉnh chỉ đáp ứng khoảng 20% nhu cầu lao động thu hái cà phê. Số nhân lực còn lại phải huy động từ các tỉnh khác.
Tình hình dịch như hiện nay vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Do đó, việc huy động lao động từ các địa phương khác sẽ rất khó khăn. Các tỉnh đã phải xây dựng phương án huy động nhân lực. Đồng thời, cần tổ chức thu hoạch cà phê phù hợp với diễn biến dịch 4 cấp độ dịch COVID-19.
Tình hình xuất khẩu cà phê Việt Nam năm 2021
Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho biết, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 10 tháng năm 2021 đạt 1.286 tấn, trị giá 2,45 tỷ USD, giảm 4,2% về lượng và tăng 5,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Riêng xuất khẩu cà phê sang EU chiếm tỷ trọng cao nhất. Giá trị xuất khẩu đạt khoảng 769 triệu USD. Xuất khẩu sang EU chiếm 31,4% tổng lượng xuất khẩu, giảm 17% so với cùng kỳ. Thị trường ASEAN xuất khẩu lũy kế đạt 259 triệu USD. Con số này chiếm tỷ trọng 10,6%, giảm 19,45% so với cùng kỳ.
Xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang các thị trường lớn nhất là Đức, Hoa Kỳ, Italy đều giảm. Cụ thể, xuất khẩu cà phê sang Đức đạt 319 triệu USD. Mức xuất khẩu chiếm 13% tổng lượng xuất khẩu của Việt Nam, giảm 1,52% so với cùng kỳ. Tiếp đến là Hoa kỳ đạt 189 triệu USD, chiếm 7,7% tổng lượng xuất khẩu. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ giảm 20% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang Italy đạt 172 triệu USD, chiếm 7% tổng lượng xuất khẩu. Mức xuất khẩu này giảm 2,53% so với cùng kỳ.
